Korony Miss Polonia

Dla obserwatorów konkursów miss od lat atrybutami laureatek są szarfa i korona. Oczywiście dodatkowym elementem, bardzo oczekiwanym zresztą, są nagrody pieniężne lub/i rzeczowe. Jednak tym razem skupimy się na tym atrybucie, który jest chyba najbardziej charakterystyczny w przypadku miss. Chodzi bowiem o korony.

Jak to wyglądało w przypadku konkursu Miss Polonia, którego pierwsza oficjalna edycja odbyła się w 1929 r w Warszawie. Wygrała go urzędniczka Władysława Kostakówna. Myliłby się jednak ten, któ sądzi, że najpiękniejszą udekorowano koroną. Edycje lat 1929 oraz 1930 wiązały się z potraktowaniem tytułów honorowo. Miss otrzymała szarfę oraz ogromny bukiet kwiatów, wręczane w redakcji gazety organizującej konkurs.

Na kolejne edycje Miss Polonia czekano aż do 1957r. Tym razem miss udekorowano szarfą oraz koroną. Została ona przygotowana w rekwizytorni filmowej. Nie była może dziełem sztuki, ale była ładna, metalowa i idealnie dopasowana. Nie umieszczono w niej żadnych kamieni lub innych elementów dekoracyjnych. Co ciekawe, przekazano ją laureatce na własność. Kolejna edycja Miss Polonia w 1958 r. Sprawiła, ze przygotowano podobnym systemem koronę, choć wygląd jej był zupełnie inny od poprzedniczki. Delikatniejsze listki zamiast strzelistych szpic. Podobnie jak wcześniejsza była dopasowana, jednak wygląd nie był już tak efektowny. Po drugiej edycji konkurs Miss Polonia ponownie zawieszono na długie lata.

Reaktywacja nastąpiła dopiero w 1983 r. Po burzliwym czasie dla Polski i systemu potocznie określanego PRL-em władza postanowiła ocieplić sobie wizerunek. Szukano więc sposobów na zapewnienie rozrywki społeczeństwu. Planowano najpierw konkurs Miss Warszawy z okazji Dnia Kobiet. Jednak dla władzy to było zbyt skromne. Tak zrodził się pomysł reaktywacji ogólnopolskiej imprezy Miss Polonia. Laureatka otrzymała szarfę, koronę oraz co ciekawe, auto. Korona została tym razem zamówiona w czeskiej firmie wykonującej imitacje biżuterii klasycznej. Ale chyba nikomu nie przyszło na myśl, by zadbać o podanie rozmiaru. Producent bowiem wykonał ją, ale wielkość, a raczej średnica przywodziła na myśl koronę dla dziecka. Miss po koronacji musiała ją przytrzymywać palcami, by się nie zsuwała, Ta sama „korona” została przekazana miss rok później.

Rok 1985 miał przynieść już niemal rewolucję pod względem organizacji konkursu Miss Polonia. Scenografia gali finałowej miała nawiązywać do międzynarodowego konkursu Miss Universe rodem z USA. Choć długo szukano sponsora nagrody, to ten w końcu znaleziony, zapewnił auto zachodniej marki dla miss oraz wydruk folderu konkursowego na światowym poziomie. Oczywiście do tego postanowiono też zlecić wykonanie nowej korony dla zwyciężczyni Miss Polonia 1985. Za projekt odpowiadał autor scenografii oraz logo. Zaś wykonanie jej zlecono specjalistycznej pracowni. Jak wspomina jej ówczesny pracownik Grzegorz Chrupek (na zdj.), prace nad koroną trwały długo. Była bowiem duża, wykonana ze srebra i zawierała kolorowe, sztuczne kamienie. Za jej realizację odpowiadał Jacek Owczarski uznawany w owym czasie za prawdziwego mistrza w swoim fachu na całą Polskę. Tym razem postępowano rozsądnie i dokonywano nawet przymiarek na głowach pracowników firmy. Po co tak szczegółowy opis? Bowiem ta korona stała się symbolem najbardziej tłustych lat konkursu Miss Polonia, gdy laureatki stawały się prawdziwymi gwiazdami w Polsce, nagrody sprawiały, że stan majątkowy miss wynosił je ponad przeciętność, a korona, choć przechodnia była elementem tak charakterystycznym i artystycznym, że wykorzystywano ją jako element symboliczny konkursu. Jako że, wykonanie takiej korony było dużym wyzwaniem, stała się atrybutem tylko przechodnim dla zwyciężczyń Miss Polonia.

Było tak aż do 1989 r. Konkurs krajowy wygrała wówczas Aneta Kręglicka. Po sukcesach na krajowym podwórku, szybko przyszły sukcesy na arenie międzynarodowej. Uzyskała tytuły I Wicemiss International 1989 podczas konkursu w Japonii, a następnie wygrała konkurs Miss World 1989 (Miss Świata), którego edycja po wielu latach organizowania w Wielkiej Brytanii, trafiła na ten rok do Hong Kongu i na Tajwan. Tak jak koronę Miss Świata (też przechodnią i bardzo cenną, wykonaną ze srebra, złota, diamentów. turkusów i szafirów) , znają wszyscy obserwatorzy tego konkursu, i jest symbolem światowego wyboru miss na całym świecie, tak samo koronę Miss Polonia wykonaną w 1985 r uznawano za symbol wyboru najpiękniejszej Polki. Jednak po finale Miss Polonia 1989 doszło do niesamowitych przetasowań w organizacji wyborów najpiękniejszej Polki. Nie wdając się przy tej okazji w detale, powstały dwa konkursy krajowe, Miss Polonia oraz Miss Polski.

Zaskoczeniem podczas finału Miss Polonia 1990 był fakt, że nie wykorzystano do koronacji, tej korony, która była symbolem konkursu. Zadawano sobie pytanie , dlaczego? Nowy/stary organizator konkursu Miss Polonia, złożył niespodziewanie w tej samej pracowni, która wykonała wcześniej koronę dla Miss Polonia 1985, zapotrzebowanie na koronę dla Miss Polonia 1990. A co zatem z dotychczasową? Według wspomnień Grzegorza Chrupka, w środowisku poszła fama, że powodem takiej decyzji był fakt, że Aneta Kręglicka postanowiła zatrzymać koronę Miss Polonia na pamiątkę swego sukcesu. Ciekawostką jest też fakt, że około 2024 r. ukazał się artykuł sugerujący, jakoby za zniknięciem korony Miss Polonia stała Małgorzata Obieżalska, IV Wicemiss Polonia 1989, która wobec zamieszania pomiędzy organizatorami, stała się z przypadku reprezentantką Polski na międzynarodowym konkursie Miss Universe 1990, który odbył się w Hollywood, w USA. Ale co to ma wspólnego z koroną? Otóż artykuł wskazał Obieżalską, jako osobę, która zabrała do USA na konkurs koronę Miss Polonia i przywłaszczyła ją sobie wbrew umowie. W związku z tym, że szef ówczesnego Biura Miss Polonia zginął w wypadku samochodowym w 1996 r., prawdę znają tylko wspomniane panie: Aneta Kręglicka oraz Małgorzata Obieżalska. Jednak korona nie zaginęła na zawsze. Pojawiła się zastępczo na głowach laureatek Miss Polonia lat 90tych XX wieku. Były to jednak sytuacje nie będące finałami konkursu Miss Polonia.

Co to może sugerować? Można się jedynie domyślać kulis całej historii. Warianty są dwa.

Informację o zaginięciu w media we wrześniu 1990 r podała osoba sympatyzująca z organizatorami nowotworzonego Miss Polski. Rok 1990 to czas gdy pracownicy państwowego Biura Miss Polonia opuścili je zabierając ze sobą wszystko co było możliwe. Nawet umowy z laureatkami Miss Polonia 1989 podpisano już dla nowego podmiotu organizacyjnego powstałego na prywatnych zasadach. Redakcja państwowego pisma Express Wieczorny oraz osoby zatrudnione jako dotychczasowe Biuro Miss Polonia toczyli potem między sobą ostrą wojnę sądową o prawa do nazwy Miss Polonia i odzyskanie pozostałych rzeczy. Proces wygrała państwowa redakcja Expresu Wieczornego stając się posiadaczem praw do dysponowania marką Miss Polonia. Możliwe zatem, że namówiono po prostu Anetę Kręglicką ze strony prywatnego organizatora, by przechowała koronę Miss Polonia. Po co? Korona była symbolem dotychczasowego Miss Polonia, czyli chciano odebrać atrybut kojarzący się z minionymi edycjami konkursu.. A osoby, które biuro dotychczasowe opuściły przez wiele lat potem, tworzyły iluzję jakoby Miss Polski było kontynuacją Miss Polonia z lat 80-tych XX wieku.

A co z wątkiem panny Obieżalskiej? Pojawił się bowiem zarzut, że podawała się za Miss Polonia. Mało tego, wg. tych plotek po konkursie Miss Universe została w USA i zabrała koronę, którą potem po prostu sprzedała. Tyle, że do tytułu Miss Polonia miała wówczas prawo. Ale jakim cudem? Otóż laureatki Miss Polonia 1989 podpisały umowy z osobami, które Biuro Miss Polonia opuściły. Po procesie sądowym dostały te osoby zakaz używania nazwy Miss Polonia. Tym samym umowy mogły stracić ważność. Zapewne tym torem poszło Biuro Miss Polonia powołane do kontynuowana konkursu pod agendą państwowego Expressu Wieczornego. A i współcześnie stosuje się zasadę, że laureatki nie współpracujące z właściwym organizatorem mają odbierane tytuły i anulowane umowy, a tytuł wędruje do tej, która będąc Wicemiss podejmie się współpracy i przyjęcia tytułów. Wówczas jako jedyna nie podpisała umowy z prywatnym, nowym organizatorem właśnie IV Wicemiss Polonia 1989 Małgorzata Obieżalska. Dlatego jeśli prawdą jest, że panna Małgorzata będąc w USA posługiwała się tytułem Miss Polonia oraz oficjalną koroną, to mogła mieć do tego pełne prawo. Oczywiście, o ile tak faktycznie było. Poza tym po co przywłaszczałaby koronę, skoro potem wg artykułu ją sprzedała komuś. Pytanie komu i z jakiego powodu?

Trudny i grząski temat. Brak poza tym dowodów aby obie panie Aneta i Małgorzata były w bezpośrednim posiadaniu korony w 1990 r. Faktem zaś jest, że korona z lat 1985-89 znalazła się ponownie w posiadaniu Biura Miss Polonia i np. już Karina Wojciechowska Miss Polonia 1991 oraz Ewa Wachowicz Miss Polonia 1992 korzystały z niej w czasie swego panowania jako zwyciężczynie.

Biorąc pod uwagę sytuację i brak wystarczającego czasu, by stworzyć dzieło godne poprzedniej korony, szef Biura Miss Polonia zwrócił się do projektanta po konsultacjach z firmą wykonującą takie precjoza. Zapadła decyzja. Zamiast korony pełnowymiarowej, wysadzanej kolorowymi kamieniami powstał projekt diademu. Prosty diadem ze srebra. Możliwy do wykonania w krótkim czasie. Co nie znaczy, że efekt końcowy wyglądał tandetnie. Za wykonanie diademu odpowiedzialnym został Seweryn Sawicki, który podobnie jak poprzednik był wówczas uznawany za mistrza w zawodzie i artystę w jednym.  Przymiarek oraz zadbania o efekt wykończeniowy polegający na wyściełaniu diademu czerwonym suknem dokonała żona wykonawcy. Co osobliwe, diadem planowano wykorzystać tylko do pierwszej edycji w 1990 r. Jak to w życiu bywa, prowizorki mają często dużo dłuższy żywot. Diadem stał się nowym elementem symbolicznym konkursu Miss Polonia i wykorzystywany był aż do 2011. Dodatkowym smaczkiem było, że stworzony ze srebra, diadem okazał się niesłychanie praktyczny i trwały. Choć i jemu przez te lata przytrafiały się awarie. Otóż np. laureatka Miss Polonia 1991 nie wzięła pod uwagę, że kuferek na diadem jest po to by zabezpieczyć go w podróżach i chowany do walizki uległ wygięciu przy środkowej szpicy. Oczywiście dokonano naprawy.

Zmiana organizatora konkursu Miss Polonia w 2012 r stała się okazją do zmiany logo konkursu oraz korony. Czy to była inicjatywa nowego organizatora czy przymus, bowiem dotychczasowy organizator zatrzymał prawa do logo i diademu, jest to do dziś tajemnicą. Nowa dyrektor konkursu obiecał publicznie zapewnić nową wyjątkową koronę. Zatem z emocjami oczekiwano na nią. Jednak podczas samej koronacji Miss Polonia 2012 nie dało się ukryć zawodu. Otóż, może i korona, a bardziej tiara, była duża i profesjonalna. Ale widać było, że jest to produkt masowej produkcji, kupiony w firmie robiącej je w większej serii. Poza tym nie miała w sobie nic artystycznego. Stała się przewrotnie symbolem niemocy i nijakości organizacji Miss Polonia, które po tej edycji zniknęło do 2016 r.

Nowy organizator, który przejął konkurs w 2016 r. zadbał by nowe otwarcie konkursu wiązało się też z nową koroną. Tym razem za projekt i wykonanie odpowiedzialna była firma jubilerska. Jako motyw projektu wykorzystano tzw. skrzydła ułańskie. Żołnierze polscy zwani ułanami, oprócz zbroi mieli doczepiane skrzydła ,powiewające za nimi. W koronie wykorzystano też oryginalne bursztyny , kojarzone światowo z Polską. Warto dodać, że sam projekt i jak i realizacja wzbudziły zachwyty nie tylko w Polsce. Fani azjatyccy lubujący się w tworzeniu kopii koron konkursów miss na świecie, stworzyli także kopie korony Miss Polonia, powstałej w 2016 r. Stała się zatem pożądanym elementem kolekcjonerskim, mimo że oryginał pozostaje w Polsce i jest trofeum przechodnim dla miss.